پوشاک یکی از ابزارهای مهم انتقال تاریخ و فرهنگ بشر از گذشته های دور تا امروز است - مجله آرنا

کتاب تاریخ پوشاک ایران و دنیا در گذر زمان به مباحثی همانند پوشاک ایران باستان، اصطلاحات پوشش، لباس و پوشاک، تاریخچه پوشاک و بافندگی در ایران، تمدن عیلام، پیشینه سرزمین عیلام و معرفی دوره های آن، پوشاک بانوان در دوره عیلام میانه، پیکره های عیلامی، الواح عیلامی، پوشاک اقوام ماد، پوشاک مردان هخامنشی، پوشاک بانوان هخامنشی، پوشاک نظامیان هخامنشی، جنس پارچه های دوره هخامنشی، رنگ جامه های پارسی، نقش و نگار پارچه های هخامنشی، شاهنشاهی اشکانی، پوشاک اشکانیان، پوشاک مردان اشکانی و نظریه دانشمندان نسبت به پوشاک ایران اشکانی می پردازد.

بعلاوه در این کتاب به هنر در دوران ساسانی، بافندگی دوران ساسانی، پوشاک در دوران ساسانی، پارچه بافی در دوره ساسانیان، نقوش در پارچه های دوران ساسانی، پوشاک ایران پس از ورود اسلام، پارچه بافی در قرون اولیه اسلام تا حمله مغول، نحوه بافت و انواع پارچه، تاریخچه پیدایش نساجی در ایران، پارچه بافی در دوره سامانی، آنالیز نقوش پارچه های بر جای مانده از دوران سامانی، نقوش پارچه های منقوش بر دیوارنگاره های سامانی، هنر-صنعت نساجی در دوران آل بویه، تاثیرپذیری هنر آل بویه از هنر ساسانی، پارچه بافی دوره سلجوقی، لباس ها و منسوجات به جای مانده از دوره مغول و تیموری، پوشش بانوان منطقه ها مختلف ایران در دوره صفویه، پوشاک در دوره افشاریه، پوشاک اقلیت مذهبی در دوران افشاریه، پوشاک بانوان در دوره زندیه و شکل گیری قاجار اشاره شده است.

در پیشگفتار این کتاب می خوانیم: پوشاک به عنوان یکی از احتیاجهای اولیه بشر، ابتدا صرفا جنبه کاملا کاربردی داشت و می توان گفت احتیاج انسان به پوشاک زاییده شرایط آب و هوایی و حفظ او در برابر گرما و سرمای محیط اطرافش بود. بنابراین انسان بدون توجه به جنبه های ظاهری لباس، از مواد طبیعی پیرامونش، از شاخ و برگ درختان تا پوست حیوانات در جهت پوشش خود و تن پوش استفاده برد.

انسان در آن موقع شاید هیچ وقت تصور نمی کرد که پوششی که او به عنوان محافظ خود در برابر شرایط محیطی اش به کار می برد، در طول اعصار به یکی از عناصر فرهنگی تبدیل گردد. طی روند تاریخ تمدن و فرهنگ و متمدن شدن انسان، پوشاک دیگر تنها نقش یک پوشنده صرف را نداشت، بلکه در طول زمان بُعد زیبایی شناسی آن از کاربرد اولیه اش بیشتر مورد توجه نهاده شد. پوشاک که به عقیده بسیاری از صاحب نظران تقلید انسان از پوشش (پشم و پوست) حیوانات پیرامونش بود، به یکی از مهم ترین ابزارهای انتقال فرهنگ بشر از گذشته های بسیار دور تا حال حاضر تبدیل شد.

جوامع متمدن کهن با نوع پوشش و تزئینات به کار برده شده در پوشاک معرف فرهنگ و اعتقاداتشان بودند. پیشرفت بشر و شروع زندگی شهرنشینی و طبقاتی شدن جوامع و بعلاوه پیدایش مشاغل مختلف در سطح جامعه، باعث تفکیک لباس افراد بر اساس موقعیت و منزلت اجتماعی آنها از یکدیگر شد.

سرزمین ایران سرآمد زیبایی ها و ظرافت ها است. مردم ما در فرهنگ لباس پوشیدن سابقه ای به میزان حیات انسان دارند و همه افراد به نوعی عمیق و ریشه دار، با آمیزه ای از دین و تاریخ هستند. تاریخی که در اقصی نقاط آن را تجربه می نمایند. یکی از امتیازات انسان، در مقایسه با موجودات دیگر عالم ریشه دوانده است، انگیزه پدیدآوردن پوشاک و تهیه جامه، ناشی از تهیه پوشش مناسب برای اندام خویش است. بر این اساس لباس پوشیدن، احتیاج آدمی به دفاع از تن خود در برابر عوارض طبیعی به ویژه سرما و گرما بوده و نیز یکی از شئون و ویژگی های انسان است. لباس افزون بر حفظ انسان از سرما است.

اگرچه لباس که بدون شک پس از خوراک دومین احتیاج اساسی انسان ها است، در طول زمان بنا بر اقتضای زیست، فرهنگ، عقاید مذهبی، آداب و رسوم و... دستخوش دگرگونی های بی شمار و شگفت انگیز شده و از شکل اولیه و ساده خود بیرون آمده و وسیله هنرنمایی و ابراز سلیقه شده است. مولف در این کتاب سعی نموده است ضمن آنالیز و مطالعه تاریخ پوشاک ایران به مطالعه و معرفی تاریخ پوشاک دیگر فرهنگ ها و تمدن های دنیا نیز بپردازد.

کتاب تاریخ پوشاک ایران و دنیا در گذر زمان تالیف دکتر علی محمودی عالمی با شمارگان 400 نسخه و با قیمت 270 هزار تومان از سوی انتشارات وارش وا منتشر شده است.