آلودگی آب چیست؟ - مجله آرنا

مترجم: حمید وثیق زاده انصاری

منبع:راسخون

در بیداری شرایط جهانی اخیر که در آن کمیابی آب به طور فزاینده یک مسئله مهم شده است، آلودگی آب قابل دسترس هم تنها آن را بدتر نموده است. مقاله زیر در خصوص آلودگی آب و عوامل منجر به آن، اطلاعاتی به شما ارائه می دهد.

آیا می دانید؟

طبق اطلاعاتی که به وسیله سازمان ملل متحد جمع آوری شده است از سال 1990، در حدود 7ر1 بیلیون نفر دسترسی آسان به آب آشامیدنی مفید پیدا نموده اند در حالی که 884 میلیون نفر هنوز به آب آشامیدنی ایمن دسترسی ندارند.

آلودگی آب یک شرایط ناخوشایند در حالت آب است که با مواد مضر آلوده شده است. هر تغییر در ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب که تأثیر مضری روی موجودات زنده دارند به نام آلودگی آب خوانده می شوند. آن بر تمام بدنه های اصلی و مهم آبی مثل دریاچه ها، رودخانه ها، اقیانوس ها و آبهای زیر زمینی تأثیر می گذارد.

آلودگی آب با نرخ هشدار دهنده ای در حال افزایش است. اگر در حالت آلوده مصرف گردد ممکن است هم برای انسان و هم برای محیط، کشنده و مهلک باشد. بیایید ببینیم که این آلودگی چگونه بر تعادل اکولوژیکی تأثیر می گذارد و یک تهدید برای زندگانی ما محسوب می گردد.

منابع آلودگی آب :

منابع نقطه ای: وقتی آلودگی از یک منبع تنها ایجاد گردد به آن منابع، منابع نقطه ای گفته می گردد. مثال ها شامل تخلیه آب فاضلاب از صنایع است.

منابع غیر نقطه ای: اگر آلودگی به وسیله بیش از یک منبع فراوری گردد به آن آلودگی منبع غیر نقطه ای گفته می گردد و منابع، منابع غیر نقطه ای خوانده می شوند. حشره کش ها، کودها، زباله های خانگی و دیگر فعالیت های روزانه که به وسیله انسان انجام می شوند مثل دوچرخه سواری، رانندگی ماشین، دودی که از دودکش خارج می گردد، کود دادن به باغتان و غیره، جزو منابع غیر نقطه ای طبقه بندی می شوند.

علل آلودگی آب :

o آلودگی کشاورزی: کود اضافی، آفت کش ها و حشره کش ها که برای فرآیندهای کشاورزی به کار می فرایند اغلب در بدنه های آبی از چشمه ها گرفته تا دریاچه ها و دریاها تخلیه می شوند. کنترل مهار نشده کود و گل و لای ها هم منجر به آلودگی آب می گردد.

o فعالیت های معدنی: در طول استخراج معدن، چینش صخره ای به یاری تجهیزات سنگین در مقیاس بزرگ خرد می شوند. این صخره ها اغلب از سولفیدها و فلزات سنگین تشکیل شده اند که وقتی با آب ترکیب می شوند، اسید سولفوریک و دیگر آلاینده های مضر را تشکیل می دهند.

آب فاضلاب

o آب فاضلاب: به آب اضافی یا ته مانده که بعد از انجام فعالیت های خانگی و صنعتی بر جای می ماند، آب فاضلاب گفته می گردد. این آب از مواد شیمیایی زیادی تشکیل شده که اگر ضد عفونی نشده باقی بماند می تواند موجب اسهال گردد. مردم داروها و دیگر مواد شیمیایی را به درون دستشویی می ریزند که امروزه علت نگرانی کشورهای پیشرفته است.

o سوزاندن سوخت های فسیلی: این واقعیت شناخته شده ای است که سوزاندن سوخت های فسیلی مثل زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی اندازه زیادی گازهای گلخانه ای آزاد می نماید. حفر چاه دور از ساحل این سوخت های فسیلی یک تهدید جدی برای کیفیت آب و زندگی آبی که به آن وابسته است، تلقی می گردد.

بحبوحه جلبکی

o انباشتی خوراکه آب: وقتی یک بدنه آبی با مواد مغذی اضافی پر می گردد، اغلب به خاطر روان آب های سطحی منجر به رشد متراکم جلبک می گردد که در مقابل، سطح اکسیژن را در آب تهی می نماید. به این فرآیند، انباشتی خوراکه آب گفته می گردد. وقتی با فعالیت انسان محوری همراه گردد، منجر به پیری زودرس و زمینه آبی پر از آشغال، بدنه آبی می گردد.

o بحبوحه جلبکی: اندازه زباله های ارگانیک که می توانند به وسیله بدنه های آبی تجزیه شوند با عبارت احتیاج بیولوژیکی اکسیژن (BOD) اندازه گیری می شوند. BOD چیزی نیست اما اندازه اکسیژنی است که برای میکرو ارگانیسم ها احتیاج است تا زباله های ارگانیک موجود در فاضلاب را تجزیه نمایند. هر چه اندازه BOD بیشتر باشد، یعنی آب بیشتری با زباله های ارگانیک آلوده شده است و برعکس. مردم زیادی از این واقعیت مطلع نیستند که صابون ها و پاک نماینده ها، بدنه های آبی را از فسفات ها غنی می نمایند. این فسفات ها اغلب منجر به بحبوحه جلبکی مضر (HAB) می شوند که یک مشکل رایج در بدنه های آبی راکد مثل آبگیرها و دریاچه ها است. آن منجر به خفگی ماهی و دیگر موجودات زنده در بدنه آبی می گردد.

گورستان زباله

o گورستان های زباله: به منطقه های که زباله های شهر در آنجا دفن می شوند گورستان های زباله گفته می گردد. یک گورستان زباله ایده آل باید بر مبنای جلوگیری از ترشح به خوبی محافظت گردد. اما حتی اگر یک شکاف کوچک در لایه پایینی وجود داشته باشد، آلاینده ها به وسیله آن نفوذ می نمایند و با آب های زیر زمینی موجود در پایین مخلوط می شوند. این اتفاق آب را برای مصرف به هر شکلی نامناسب می سازد.

o ریزش های نفتی: علل ریزش های نفتی هم می تواند طبیعی و هم انسان محور باشند. بیشتر آنها اغلب از فعالیت های انسانی چه به طور تصادفی و چه به طور عمدی ناشی می شوند. محصولات نفتی که در ظرف های مشخصی انبار شده اند اغلب در یک دوره طولانی نشت می نمایند؛ همین اتفاق می تواند در طول جابجایی این ظروف و یا حمل و نقل نادرست آنها رخ دهد. گاهی اوقات، نفت و محصولات آن به طور عمدی بعد از این که استفاده شدند به آب گذر تخلیه می شوند و در طولانی مدت مضر می شوند.

نتایج آلودگی آب:

جانوران مرده

 به خاطر روان آب های سطحی، مواد انسانی مضر در آب حل می شوند. اگر این آب مصرف گردد می تواند منجر به اسهال، استفراغ و مسائل روده ای بگردد.

 لایه متراکم جلبک که در نتیجه انباشتی خوراکه آب روی آب رشد می نماید، ظرفیت حمل اکسیژن آب را کاهش می دهد و در نتیجه بر گیاهان و حیوانات آبی تأثیر می گذارد. گونه هایی مثل ماهی قزل آلا قادر نیست که در آب هایی که کمبود اکسیژن حل شده دارند زندگی کند در نتیجه منجر به مرگ آنها می گردد.

 سفره های آب - ساخت های جغرافیایی زیر زمینی، آب را برای چاهها و دیگر اهداف فراهم می نمایند و منبع اصلی آب آشامیدنی را در بیشتر بخش های جهان شکل می دهند. اما با افزایش اندازه انواع مختلف آلودگی، آلاینده ها اغلب به درون خاک نفوذ می نمایند و آب های زیر زمینی با فلزاتی چون فلوئور و آرسنیک آلوده می شوند. این منجر به نمونه هایی از مسمومیت های دندانی در اثر فلوئور و ضعیف شدن استخوان ها در انسان ها می گردد.

تأثیر ریزش نفت

 ریزش نفت به آهستگی به درون خز، پر و پوست حیوانات و پرندگان نفوذ می نماید و بر خاصیت شناوری آنها در آب تأثیر می گذارد. هم چنین آن به توانایی سازگاری آنها با نوسانات دمایی صدمه و ضربه می زند. در معرض قرار گرفتن اضافی در برابر نفت می تواند بر دید حیوانات و پرندگان تأثیر بگذارد. اغلب، آن وارد ریه ها می گردد و منجر به مرگ آنها می گردد.

 وقتی کودهای اضافی برای محصولات کشاورزی به کار می فرایند و همان محصولات به وسیله انسان ها مصرف می شوند، کادمیوم موجود در کودها تأثیرات زیان آوری روی سلامتی دارند. آن بر عملکرد کبد و کلیه تأثیر می گذارد و موجب پیچیدگی های شکمی و روده ای می گردد.

مطالعه موردی - بیماری میناماتا

 بیماری میناماتا یک شرایط عصبی است و یا سندرومی است که از جذب اضافی جیوه ناشی می گردد. این بیماری بعد از اولین گزارشی که از شهر میناماتا در ژاپن در سال 1956 اعلام شد به این نام خوانده می گردد.

 شرکت چیسو یک کارخانه شیمیایی بود که در سال 1908 در میناماتا شروع به کار کرد و گستره وسیعی از مواد شیمیایی نظیر استالدهید، استیک اسید، وینیل کلرید، استیلن و غیره را فراوری می نماید.

 مواد زباله ای ناشی از فراوری مواد شیمیایی به درون خلیج میناماتا در این شهر ساحلی تخلیه می شوند.

 در سال 1932، شرکت شروع به فراوری استالدهید کرد که کاتالیستی که در آن استفاده می شد سولفات جیوه بود. محصولات جانبی واکنش بعد از معرفی کاتالیست اندازه کمی متیل جیوه (ترکیب ارگانیک جیوه) بود.

 فراوری از 210 تن در سال 1932 به 6000 تن در سال 1951، سالانه افزایش یافت. اما شرکت به تخلیه زباله های خود به درون خلیج میناماتا که حالا شامل متیل جیوه است ادامه داد.

 در سال 1956، مردم ساکن اطراف خلیج میناماتا شروع کردند که علایم عجیب و غریب مسائل راه رفتن، صحبت کردن و در کل فلج شدن اندام ها و اعضای بدن را نشان دهند. غش های ناگهانی و یا تشنج ها هم در بیمارستان کارخانه شرکت چیسو گزارش شدند.

 همان علایم در گربه ها، خوکها، سگها، کلاغ ها و حیوانات دیگر هم دیده شدند. گزارش شد که گربه ها شروع به تجربه حملاتی کردند که در پی آن، آنها سلامت عقلی خود را از دست دادند و مردند. این، یک اتفاق معمول شد و اهالی آنجا آن را بیماری پایکوبی گربه نامیدند. کلاغ ها و سگ ها هم به صورت مرده در خیابان ها یافت می شدند و ماهی ها هم به صورت مرده و شناور روی سطح آب یافت شدند.

 این بیماری بدون هیچ اخطار قبلی شروع شد. بیماران از داشتن مشکل به هنگام راه رفتن، یا تغییر در صدای آنها، تجربه دید رو به زوال و مهارت های حرکتی ضعیف می نالیدند. این علایم یک یا دو روز طول می کشیدند و بیماران به کما می رفتند و در موارد شدیدتر، آن منجر به مرگ می شد.

 تا اکتبر سال 1956، از بین 46 بیمار که از گرفتاری های مشابه می نالیدند، 14 نفر مردند.

 اندازه مرگ و میر هشدار دهنده، توجه خیلی زیادی را جلب کرد و بعد از انجام تحقیقات خیلی زیادی، گروه مطالعه از دانشگاه کوماموتو بیان کرد که تمام علایم، مربوط به مسمومیت غذایی است که احتمالاً به خاطر ماهی ها و صدف ها که رژیم غذایی اصلی این شهر بوده، ایجاد شده است.

 در سال 1959، بعد از این که خلیج میناماتا آنالیز شد، دانشمندان به طور چشمگیر سطوح بالایی از جیوه را در نمونه های ماهی و صدف یافتند. مطالعات بعدی خاطر نشان کرد که شرکت چیسو منبع آلودگی است که تخلیه زباله به درون رود میناماتا (دریای شیرانوی) را شروع نموده بود. در پی آن، گزارشات قربانیان از منطقه ها نزدیک دریای شیرانوی همراه با اندازه مرگ و میر ماهی ها در دهانه دریای شیرانوی افزایش یافت. سپس شرکت چیسو قراردادی با دولت و بیماران بست و کارخانه تصفیه آب های زباله ای را تأسیس کرد.

 در سال 1956، دوباره بیماری با نرخ هشدار دهنده ای شروع شد. این بار، منبع آب زباله کارخانه دیگری بود که از کاتالیست مشابه شرکت چیسو استفاده نموده بود.

 بعداً کشف شد کارخانه ای که شرکت چیسو تأسیس نموده، بی فایده و پوچ بوده است و شرکت به آلوده کردن آب بین سالهای 1959 تا 1969 ادامه داد. در نتیجه حکومت به شرکت چیسو دستور داد که برای خانواده بیمارانی که مرده بودند غرامت بپردازد و هزینه های پزشکی کسانی که تحت درمان بودند را بپردازد.

 تا مارس سال 2001، شرکت چیسو به 2265 قربانی شناخته شده به طور رسمی، غرامت اقتصادی پرداخت کرد که از آن بین، 784ر1 نفر مرده بودند و 10000 نفر بیمار بودند.

 اندازه غرامت تا سال 2004 در حدود 86 میلیون دلار بود و شرکت دستور یافت که رودخانه ها و خلیج را هم تا وقتی که آلودگی به صفر برسد، تمیز کند.

روش موثر برای جلوگیری از آلودگی آب شامل استفاده از محصولات خانگی دوست با محیط زیست نظیر پاک نماینده های کم فسفات و دیگر لوازم آرایشی، بهبود خانه داری، بستن شیر آب وقتی که به آن احتیاج ندارید، انهدام زباله های خانگی در محل های مناسب و دور از منابع آبی و غیره است. نکته آخر این که کاشتن درختان بیشتر هم می تواند با کاهش فرسایش خاک و روان آب ها از آلودگی آب جلوگیری کند. آموزش به مردم در خصوص این مشکل، یک روش مهم برای کاهش آلودگی آب است.منبع: راسخون