افسردگی شایع پاییز چیست؟ - مجله آرنا

همه ما پاییز را فصل قشنگی می دانیم، اما انگار این زیبایی هزار رنگ با خودش کوهی از غم و فکر و خیال را به فکر آدمی متواتر می نماید.

اینکه پاییز دلگیر است همواره ربطی به این ندارد که ما صرفا آدم غمگینی هستیم یا زندگی تلخی داشتیم، این خصلت پاییز است که آدمی را به دور از قال و مقال جهان به این تفکر وا می دارد که هیچ چیزی تا ابد پایدار نیست، غم و درد و اضطراب های زندگی، باد و باران های تابستان و برگ ریزان های پاییز هستند! ممکن است امروز فصل زندگیتان خزان باشد اما بعد از هر خزانی بهاری در راه است.

شما هم ممکن است مثل خیلی از مردم، احساس کنید حال و هوای پاییز سنگین است و غمی در وجودش دارد که آدم را رها نمی نماید، اصلا غروب هایش سخت و نفس گیر است، شب هایش بلند و سخت می گذرد.

اما از طرف دیگر هستند کسانی که پاییز برای آن ها دلچسب و دل انگیز است و با مشاهده اولین نشانه پاییز در کوچه و خیابان ها همقدم برگ های پاییزی می شوند.

اصلا له کردن و صدای خش خش برگ های پاییزی زیر قدم هایشان حس ناب زندگی را به وجودشان سرازیر می نماید، پاییز را فصل عشق می دانند و غرق در جهانی هزار و یک رنگ پاییز می شوند.

با آمدن پاییز سنگ فرش خیابان ها پوشیده از برگ های رنگارنگ پاییزی می گردد، هر طرف شهر را که می نگری مردمی را می بینی که یا آمده اند از قدم زدن بر برگ های پاییزی لذت ببرند یا آمده اند عکسی از خود را در گوشه و کنار شهر به یادگار بگذارند.

افسردگی فصلی

به گفته یک روانشناس، خلقت انسان به گونه ای است که همواره از محیط خود اثر می گیرد و حتی ما از نظر جامعه شناسی نیز می بینیم که افرادی که در منطقه ها گرمسیری هستند افراد پر جنب و جوش تری هستند نسبت به کسانی که در منطقه ها سردسیر زندگی می نمایند.

فاطمه جاوید در گفت وگو با ایسنا در خصوص تاثیر فصل ها بر روحیات انسان اظهار کرد: یکی از مواردی که بر روی انسان اثر می گذارد گذر فصل ها است، بهار یک نوع از خلق و خو را در انسان ایجاد می نماید و تابستان، پاییز و زمستان هم به نحوی دیگر بر خلق و خوی انسان اثر می گذارد.

وی مطرح کرد: برخی از افراد تاثیرات فصلی را کم تر در خود بروز می دهند، ولی در برخی از افراد این اثر پررنگ تر و قابل تشخیص تر است؛ بنابراین فصل ها و به طور کلی طبیعت بر انسان اثرگذار است.

جاوید با اشاره به وجود افسردگی فصلی در افراد، توضیح داد: نتیجه مطالعات زیاد به ما نشان داده که اختلالی تحت عنوان افسردگی اساسی وجود دارد که یکی از نمونه های افسردگی اساسی، افسردگی اساسی با الگوی فصلی است، یعنی اگر فردی به مدت 2 سال و در یک فصل خاص دچار علائم یکسانی باشد و به روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کند با انجام یک سری تست ها به وسیله پزشک تشخیص داده می گردد که فرد به افسردگی اساسی با الگوی فصلی دچار شده است.

علائم افسردگی فصلی

وی با بیان اینکه افسردگی اساسی اغلب در فصل پاییز و تابستان به وجود می آید؛ تاکید نمود: اصولا با آغاز فصل پاییز، علائم افسردگی اساسی با الگوی فصلی بروز پیدا می نمایند، علائم با افزایش وزن، علاقه به غذاهایی با کربوهیدرات بالا، پرخوابی زیاد، تغییر سبک و الگوی زندگی فرد و بعلاوه فرد دچار نوعی بی علاقگی به برنامه ها و فعالیت هایی می گردد که به آن ها علاقه مند بوده است.

جاوید یکی از علائم افسردگی فصلی را عدم احساس لذت دانست و ادامه داد: غالب بیمارانی که به افسردگی فصلی دچار می شوند از عدم لذت خود احساس شکایت دارند و علاقه به انجام هیچگونه کاری ندارند و اغلب شاهد کاهش تمرکز و افکار منفی در خود هستند.

به گفته این روانشناس، فردی که هر سال با آغاز فصل پاییز علائم ذکر شده را در خود احساس کند باید به روانشناس مراجعه کند که آنالیز گردد که آیا این افسردگی، افسردگی فصلی است یا نه؟

فاطمه جاوید اضافه نمود: دو مکانیزم موجود در فصل پاییز سبب می گردد که فرد از محیط اثر گرفته و دچار افسردگی گردد؛ یکی از آن ها کوتاه شدن روز و کم تر قرار گرفتن در معرض نور خورشید و ابری و بارانی بودن اغلب روزها است؛ به همین علت در فصل پاییز فرد به علت اینکه کم تر در معرض نور آفتاب قرار می گیرد یک سری الگوریتم ها در مغز انسان تغییر و یک سری مواد شیمیایی از جمله سروتونین در فرد کاهش پیدا می نماید که باعث می گردد فرد علائمی شبیه به افسردگی داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه نور و مواد شیمیایی بر افسردگی فصلی تاثیر گذار هستند؛ ادامه داد: سروتونین و ملاتونین همگی بر الگوی خواب فرد و بر روی مقدار سیستم پاداش انسان اثر می گذارد؛ بنابراین با این دو مکانیزم با ورود به فصل پاییز احساس عدم لذت و کاهش انرژی و افزایش خواب به انسان دست داده و در نتیجه اشتهای فرد افزایش پیدا نموده و افزایش وزن را در پی خواهد داشت.

راه های مقابله با افسردگی فصلی

جاوید اظهار کرد: فرد با مشاهده علائم در فصل پاییز باید به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند و دومین مورد اینکه همه افراد از نور روزانه استفاده و خود را از آن محروم ننمایند، پرده های اتاق را کنار بزنند و یا در روزهای آفتابی از خانه بیرون بزنند.

وی اعلام نمود: این افراد نباید ارتباط خود را با طبیعت قطع نمایند، سعی نمایند در این فصل گردش و سرگرمیاتی داشته باشند و برای سفر خود برنامه ریزی نمایند؛ بعلاوه پیاده روی و ورزش در پیشگیری از افسردگی فصلی بسیار اثرگذار است.

جاوید اضافه نمود: بنابراین نور، ورزش، سرگرمی، تغذیه سالم، طبیعت گردی می تواند در درمان افسردگی فصلی فرد موثر باشد.

وی یادآور شد: در کنار همه این ها باید فرد مبتلا به افسردگی فصلی به روانشناس و یا روانپزشک مراجعه نموده و از درمان های خاصی همانند دارو درمانی، روان درمانی و ... بهره ببرد.

جاوید ادامه داد: متاسفانه یک باور غلط هم در خصوص پاییز وجود دارد که در گذشته پاییز را مصادف با غم و اندوه می دانستند، اما امروزه یکی از مزایای فضای مجازی به اشتراک گذاری شعرها و تصاویر زیبایی در خصوص پاییز است که به برقراری ارتباط فرد با فصل پاییز و زیبایی های آن یاری می نماید.

وی ادامه داد: بازگشایی مدارس در ابتدای پاییز و ایجاد تکاپو و آن حال و هوا آدمی را به این امر وا می دارد که به کودک درون خود بازگردد و شور و نشاط از دست رفته خود را به بهانه بازگشایی مدارس و اول مهر و آمدن فصل پاییز تجربه نمایند.

وی در انتها سخنان خود با بیان اینکه تغییر چرخه شب و روز در پاییز بر ساعت بیولوژیکی بدن اثر می گذارد، یادآور شد: اگر سحرخیزتر باشیم مقدار روز برای ما به حدی است که هم به کارهای روزانه خود رسیدگی کنیم و هم نور کافی را دریافت و هم از پرخوابی جلوگیری می گردد؛ بنابراین سحرخیزی جزو مواردی است که می تواند در پیشگیری از افسردگی فصلی موثر باشد.