به جای، روی استعداد ها سرمایه گذاری کنیم - مجله آرنا

از آنتراپرنور فرست برایمان بگو. کار شرکت شما چیست؟

شرکت ما نوع جدیدی از سازمان است که تلاش می کند عرضه کارآفرینان برتر را در مقیاس جهانی افزایش دهد. در بسکمک از نقاط جهان، افراد باهوش و استعدادی هستند که می توانند و حتی باید کارآفرین شوند، اما مسیر منتهی به کارآفرینی در بخش اعظمی از جهان، سرراست نیست. موانع بسکمک وجود دارد از جمله موانع فرهنگی، عملی و مالی.

در ای اف:EF، کار ما برداشتن تمام این موانع است. چطور؟ با یافتن افراد بااستعداد، قبل از اینکه شرکتی تاسیس کنند. ما یک سرمایه گذار خطرپذیر سنتی نیستیم که استارت آپ هایی که ایده و تیم دارند، بیایند و ایده ارائه دهند. ما کارمان را با افراد شروع می کنیم؛ مرحله ای که نامش را سرمایه گذاری در استعدادها گذاشته ایم. ما یک برنامه ساختارمند برای افراد داریم که بیایند و دور هم جمع شوند، یک شریک یا هم بنیانگذار برای خود پیدا کنند، یک ایده را تست و اعتبارسنجی کنند، از ما پول بگیرند و سپس به جهانی بیرون پا بگذارند و شرکت های بزرگ تاسیس کنند.

از زمان تاسیس شرکت شما در سال 2011، دورنما و بستر استارت آپ ها و سرمایه گذاری به طرز قابل توجهی تکامل یافته. در یک بازار شلوغ، چطور خودتان را از دیگران متمایز می کنید؟

این فوق العاده است که کارآفرینان، حالا آپشن های بسکمک دارند. اما زیرساخت های کارآفرینی، مثل شتاب دهنده ها و سرمایه، همگی این پیشفرض را دارند که یک استارت آپ، وقتی سراغشان می آید که (از قبل) تاسیس شده. آن ها معتقدند که عرضه کارآفرینان و شرکت ها، ثابت است. ما چنین اعتقادی نداریم. هدف ما این نیست که شرکت هایی را که از قبل وجود داشته اند تامین مالی کنیم.

کار ما، رفتن از صفر به یک است. دوست دارم بگویم که ماموریت ما این است که کاری کنیم یک شرکت، پا به عرصه وجود بگذارد که اگر کمک ما نبود، شاید اصلا وجود نمی داشت. افرادی که شرکت ما را مناسب می بینند، بسیار بااستعداد و جاه طلب هستند و می دانند که می خواهند از طریق کارآفرینی، تاثیرگذار باشند، اما کماکان نیاز به یک نفر از میان شبکه ارتباطی شان دارند. یک هم بنیانگذار مناسب. آن ها یک ایده دارند، اما نمی دانند آیا ایده شان، مناسب یا اصلا خوب است یا نه.

همه این ها باید پاسخ داده شوند. می توانیم بگوییم که کار ما، شروعگری و تسریع کارآفرینی در نقطه شروع است، نه سوخت دهی به شرکتی که قبلا شروع به کار کرده.

آدم ها ما را انتخاب می کنند تا به گروهی از همتایان خود که آن ها هم می خواهند این مسیر را طی کنند، بپیوندند. طی یک دهه اخیر، ما روشی اختراع کرده ایم که کمک می کند افرادی که با هم غریبه اند، بیایند و با هم شرکت تاسیس کنند. این ارزش محوری ماست.

از سفر طولانی تان تا تاسیس ای اف بگویید. چه درس هایی گرفتید؟

وقتی من و آلیس شرکت را راه اندازی کردیم، یکی از اصول راهبردی مان این بود که سرمایه گذاری در استعداد ها نه تنها کار مهمی است بلکه اساس و شالوده این اکوسیستم است.

آن زمان نمی دانستیم که این ایده تا چه حد، خلاف جریان رایج بود. حتی نمی دانستیم که یکی از شعار های سیلیکون، ولی این است که هیچ وقت با یک غریبه، شرکت تاسیس نکن. بنابراین، خلق ای اف، مسیری تکاملی بوده. به مرور توانستیم ثابت کنیم که بعضی چیز ها نه تنها امکان پذیرند بلکه راه بهتری برای تاسیس شرکت ها هستند.

ما کارمان را با سرمایه کم شروع کردیم. تا به امروز، ای اف حدود نیم میلیارد دلار سرمایه جذب کرده. حالا 120 کارمند داریم، در شش کشور فعالیت داریم و سالانه حدود 120 شرکت با کمک ما راه اندازی می شوند. یکی از جنبه های فوق العاده اش این است که سفری که من و آلیس شروع کردیم، منعکس کننده همان روندی ا ست که کارآفرینان تحت حمایت مان طی می کنند.

شما و آلیس به تازگی یک کتاب نوشته اید به نام چگونه یک بنیانگذار باشیم؟. برای یک بنیانگذار فوق العاده بودن، چه چیز هایی لازم است؟

وقتی از من می پرسند یک بنیانگذار خوب، چه شکلی است، می گویم بیایید از زاویه مقابل نگاه کنیم و ببینیم چه شکلی نیست؟

یک باور افسانه ای وجود دارد که بنیانگذار ها از نظر ژنتیکی با دیگران متفاوتند و برایشان بدیهی ا ست که باید کارآفرین شوند، پس اصلا به گزینه های دیگر فکر نمی کنند. اما این درست نیست. بسکمک از ویژگی های یک بنیانگذار خوب، همان ویژگی هایی است که یک مدیر خوب در یک سازمان بزرگ دارد.

ویژگی هایی که ما دنبالش هستیم از این قرارند: آیا این فرد می تواند یک رهبر سازمانی موثر باشد؟ آیا مصمم و برگشت پذیر است؟ آیا یک حلال مسائل فوق العاده است؟ یکی از ویژگی های بنیانگذاران، میل و اشتیاق به خلق یک چیز از دل هیچ است. بنیانگذار ها از فاز های مختلفی عبور می کنند. تخصص ما در ای اف، فاز صفر تا یک است. ما در پی افراد بسیار باهوش با تمایل ذاتی برای عمل و اقدام هستیم.

کسی که مصمم باشد و در محقق کردن امور، ید طولا داشته باشد. اما می پرسیم آیا او می تواند در فلان شرایط، مثلا در شرایط ابهام آمیز و بدون منابع، باعث وقوع چیزی شود؟ بعضی ها بسیار پیروزند، اما باید برای انجام کارشان، به منابع و شفافیت دسترسی داشته باشند. یک کارآفرین اما، باید بتواند بدون هر دو مورد، به پیروزیت برسد.

طی دهه اخیر، در بسکمک از شرکت ها سرمایه گذاری کرده اید. چه چیزی لازم است تا یک استارت آپ، رشد کند یا اصطلاحا مقیاس پذیر شود؟

یکی از نکات جالب این است که بعضی نقش ها درون یک استارت آپ، همزمان با رشد شرکت، رشد و توسعه می یابند و بعضی ها نه. کارآفرینان آینده باید این را درک کنند.

مثلا بنیانگذار- مدیرعامل می تواند همزمان با رشد شرکت، در جایگاهش بماند، چون کار او، تبیین چشم انداز و استراتژی و استخدام نیرو های برتر است. اما اگر تیم اجرایی به مرور زمان، ارتقا نیابند، امکان ندارد شرکت رشد کند و مقیاس پذیر شود. وقتی با خواهر و برادرهایت در زیرزمین خانه، تیم تشکیل داده ای، مواجهه با این حقیقت سخت است. اما وقتی شرکت شما فقط از پنج یا ده نفر تشکیل شده، تیم مدیریت خیلی فرق دارد با زمانی که 100 یا هزار نیرو دارید.

بنیانگذار ها باید این تغییر را مثبت قلمداد و ترسیم کنند. هر مرحله، بسته به مقیاسش، نیازمند یکسری مهارت های خاص خودش است. مدیریت یک تیم مهندسی هزار نفره، بسیار فرق دارد با مدیریت ارشد تکنولوژی یک شرکت که اصلا با کارمند ها سروکار ندارد و مدیریت آدم ها جزو وظایفش نیست.

ما به مرور زمان یاد گرفتیم که خودآگاهی بسیار حیاتی ا ست. بنیانگذار ها باید بدانند که کدام قسمت سفر یا شغل خود را دوست دارند. بعضی ها دوست دارند در کل مسیر، همراه شرکت باشند. اما از سوی دیگر، هیچ ایرادی ندارد اگر یک بنیانگذار بگوید ما 100 تا کارمند داریم. رهبرانی هم داریم که آماده اند شرکت را از 100 نفر به 1000 نفر برسانند. اما من آدم مناسبی برای این کار نیستم.

شما هم مثل بسکمک از سرمایه گذاران مراحل اولیه، شاهد شکست بسکمک از شرکت ها بوده اید. چه درس هایی درباره علت شکست شرکت ها گرفتید؟

به نظرم بهتر است شکست ها را به دو گروه تقسیم کنیم. گاهی تیم بنیانگذار ها خرابکاری می کنند. در اجرا شکست می خورند، به شکلی فاجعه آمیز، نیرو استخدام می کنند یا یک فرهنگ وحشتناک می سازند. اما بیشتر اوقات، این علت شکست آن ها نیست. در رزومه کاری ما، تعداد شرکت هایی که به علت نحوه اجرا، شکست خورده اند بسیار محدود است. آن چه رایج تر است، ریسک اساسی است.

تمام هدف یک استارت آپ، تلاش برای انجام کاری ا ست که هنوز انجام نشده. این یعنی وظیفه تیم بنیانگذارهاست که ریسک مفروضات موجود در ایده را تدریجا از بین ببرند. استارت آپ های پیروز آن هایی هستند که به این نتیجه می رسند که مفروضاتشان درست بوده.

می توانیم دور های مختلف تامین مالی ای را که یک استارت آپ طی می کند به مراحل ریسک زدایی مختلف تشبیه کنیم. مهم ترین ریسکی که باعث نابودی شرکت ها در مراحل اولیه می شود چیست؟ این است که آیا این ایده، اصلا به دردبخور هست و ارزش مطلوب مشتری را به او ارائه می کند؟ آیا حاضر است بابت این چیز که از نظر شما ارزشمند است، پول بدهد؟

در بیشتر مواقع، علت شکست شرکت ها در مراحل اولیه این است که جواب این سوال، منفی ا ست.

به همین علت است که ما هم در شرکتمان و هم در کتاب، بیش از هر چیزی تاکید داریم که با مشتری های خود صحبت کنید. تا به حال هیچ شرکتی را ندیده ام که به خاطر صحبت و ارتباط زیاد با مشتریانش، شکست خورده باشد. اما شاهد بسکمک از شرکت ها بوده ام که شکست خوردند، چون فکر می کردند می دانند مشتری چه می خواهد. در حالی که اشتباه می کردند.

شما هم مثل بسکمک از سرمایه گذاران مراحل اولیه، آدم خوش بینی هستید. همزمان با نزدیک شدن به یک بحران مالی بالقوه، چه جوانه های سبزی در اقتصاد می بینید که به آن ها خوشبین هستید؟

وقتی ای اف را استارت زدم، به سرعت فهمیدم که اولا، خیلی راحت است که دنبال ایراد های یک ایده استارت آپی بگردی و دوما، این کار تقریبا هیچ فایده ای ندارد. اگر پیش بینی می کنی که یک استارت آپ شکست خواهد خورد، احتمالش هست که حق با تو باشد، اما حق داشتن، فایده ای ندارد.

نت فریدمن، یکی از دوستان و سرمایه گذاران ما در ای اف که سابقا مدیرعامل گیت هاب بوده یک جمله ای دارد که می گوید بدبین ها باهوش به نظر می رسند، اما خوش بین ها پول درمی آورند. بیشتر ایده ها شکست می خورند. اما ویژگی منحصر به فرد سرمایه خطرپذیر و استارت آپ ها این است که برنده ها آنقدر بزرگند که هزاران بار، شکست های دیگران را جبران می کنند.

می خواهم بگویم هرچقدر هم که نسبت به اقتصاد امروز یا سرنوشت یک شرکت، بدبین باشی، سوالی که باید بپرسی این است که آیا فکر می کنی تکنولوژی های نوظهور امروز، ده سال دیگر، بیشتر حائز اهمیت خواهند بود یا کمتر؟ و آیا این اهمیت، در اقتصاد واقعی، نمود پیدا خواهد کرد یا نه؟ بعید است که تکنولوژی هایی که امروز در حال ظهورند، به خصوص در حوزه هوش مصنوعی، 10 سال دیگر اهمیت نداشته باشند و به اقتصاد واقعی، راه پیدا نکنند. بسکمک از چیز ها شکست خواهند خورد، اما باید باور کنیم که در حال حرکت به سوی یک جهانی پربارتر و پربازده تر هستیم.

مترجم: مریم مرادخانی

منبع: McKinsey