فرایند ارتباطاتی مدرن تأثیر ارتباطات از بالا به پایین را کم نموده است - مجله آرنا

به گزارش مجله آرنا، هلگه رونینگ استاد دانشگاه اسلو نروژ یکی از کسانی است که در این زمینه مطالعات زیادی را انجام داده است. او که این روزها در ایران به سر می برد، دیروز مهمان دانشکده خبر دانشگاه آزاد اسلامی بود و چالشهای مطالعات رسانه ای در افقهای متغیر رسانه موضوع سخنرانی وی در دانشکده خبر بود. هلگه رونینگ که از اساتید برجسته ارتباطات در دانشگاه اسلو نروژ می باشد، به دعوت سیدوحید عقیلی رئیس دانشکده خبر و تژا میرفخرایی عضو هیئت علمی گروه ارتباطات به ایران سفر نموده است. وی روز گذشته در نشستی صمیمی در سالن کنفرانس دانشکده خبر شرکت کرد و در حضور جمع کثیری از اساتید دانشگاهی، دانشجویان و محققین این حوزه، در خصوص رسانه و چالشهای آن سخنرانی کرد.

وی سخنان خود را اینگونه شروع کرد که رسانه های اجتماعی عنوانی است که ما برای رسانه های مدرن به کار می بریم، در صورتی که رسانه های قدیمی هم جزو رسانه های اجتماعی محسوب می شوند و کارکردشان به میزان رسانه های جدید می باشد، با این تفاوت که رسانه های جدید که بیشتر در فضاهای مجازی قابل یافت می باشند، کارکردی بین فردی دارند و مخاطب آنها شاید فرد یا گروهی خاص باشند.

وی اضافه کرد: این موضوع نوعی از اجتماعات بین فردی را تشکیل داده و جالب اینکه یکی از مباحث مهم مطالعات رسانه ای این است که آیا این رسانه ها چشم انداز جدیدی دارند. اشاعه این رسانه ها و قرار دریافت در کنار دیگر وسایل ارتباطات جمعی باعث به وجود آمدن ارتباطات عمومی شده و وقتی که تکنولوژی نوین را نیز به آن اضافه کنیم می بینیم که مطالعات رسانه ای هم جزئی از پدیده های اجتماعی محسوب می گردد.

هلگه رونینگ در ادامه صحبتهایش گفت: محتویات رسانه ها دارای حوزه ای مختلف و نمادهایی هستند که از طریق این رسانه ها انتقال داد می شوند. رسانه هایی که دو نوع زندگی و سطح معنایی را نشان می دهند، آنهایی که توسط خالقین پیغام به دنیا آمدند و پیغامدهای آنکه بالابرنده مقاصد خلاق آنها هستند.

این محقق برجسته حوزه مردم شناسی در ادامه صحبتهایش در خصوص تاریخ رسانه های چاپی و تبلیغات سیاسی اندیشمندان، شامل آنالیز محتوا، تأثیر اخبار و همین طور یکی از مهمترین زمینه هایی که رسانه ها به آن می پردازند تحت عنوان برجسته سازی، صحبت کرد و گفت: حوزه برجسته سازی تحت عنوان مطالعات تحریک پذیری مورد آنالیز نهاده شده، یعنی چطور رسانه ها می توانند مخاطبان را تحریک نمایند که البته این موضوع ریشه و زمینه در سنت مطالعات انتقادی و جامعه شناسی تاریخی و کلاسیک دارد. سنتی که بعدها توسط جامعه شناسان دیگر مورد تحقیق و آنالیز نهاده شد و توسط افرادی مثل آدرنو و هورکهایمر (جامعه شناسان مکتب فرانکفورت) ادامه پیدا کرد، به طوری که زمینه ساز نوع و شیوه انتقادی رسانه ها بود و مهمتر اینکه رسانه ها و مبحث انتقادی آنها چگونه می تواند تحت سیطره فرهنگی قرار گیرد؟

این استاد ارتباطات دانشگاه اسلو در ادامه گفتار خود با اشاره به سفر یورگن هابرماس به ایران در سال 1381 و گفت: این موارد تحت عنوان گستره همگانی در کتاب تحولات ساختاری گستره همگانی یورگن هابرماس نوشته شده که ترجمه این کتاب در ایران می تواند انگیزه ای برای درک گستره عمومی در دوران دیجیتال به وجود آورد، البته خود ایشان معتقد بود سنت مطالعات انتقادی از دیدگاه تکنولوژی، سنتی است که الگوی رفتاری و الگوهای ارتباطی را نقد می نماید.

هلگه رونینگ در انتها صحبتهایش به این موضوع اشاره نمود: هیچ کس حتی چینی ها هم نمی توانند جلوی فرایند ارتباطی را بگیرند، زیرا درست است که تأثیر ارتباطات از بالا به پایین است ولی فرایند ارتباطی مدرن این تاثیر را کم نموده، با این حال باید دید فرایند دوگانگی سنت و مدرنیته در ارتباط چقدر است و در واقع تراکمهای بی ارتباطی چگونه است؟

گزارش از محمد صادقلو